Materi Pacelathon Kelas 7

Pacelathon

Pacelathon utawa gunem yaiku omong-omongan wong siji karo liyane. Ing gunem mau kudu nggatekake sapa sing dijak gunem lan basa apa sing kudu digunakake. Seyogyane anggone gunem marang wong liya kudu nggatekake unggah-ungguhing basa, supaya anggone gunem padha baen kepenake. Basa jawa intine ana rong basa, yaiku basa jawa ngoko lan basa jawa krama. Basa ngoko digunakake kanggo micara marang wong sing wis rumaket utawa wong sing saprantaran., dene basa jawa krama digunakake marang wong kang lewih tuwa utawa perlu diajeni kanggo ndhuwurake wong kang dijak micara. Mula banjur ana basa ngoko alus lan basa krama alus.

1.        Basa Ngoko

1.  Ngoko Lugu

Basa Jawa ngoko lugu yaiku sarana kanggo gunem sing kedadeyan saka tembung-tembung ngoko.

Basa ngoko lugu kanggo micara:

·      Wong tuwa marang wong enom

·      Wong tuwa marang anake

·      Wong saumuran sing wis akrab

·      Majikan marang bawahane

Tuladha :

·         Ngesuk nggrap PR Bahasa Jawa bareng ya!

·         Mas, aku arep nyilih buku basa jawane.

·         Rasane adem banget nek udan kaya kie.

2.  Basa Ngoko Alus

          Basa ngoko alus yaiku sarana micara sing tembung-tembunge kedadeyan saka tembung ngoko kecampur krama alus. Sing dikramakake sesebutan wong lan tembung kriya (kata kerja). 

Basa ngoko alus kanggo micara:

·      Wong tuwa (sing lewih endhep jabatane) marang wong enom sing lewih dhuwur jabatane.

·      Wong sing saumuran tapi taksih kepengin ngurmati.

Tuladha:

·         Nimas, jenengan wis tindak nggone Bu guru?

·         Panjenengan arep dhahar apa?

·         Bu Guru arep kondur jam pira?

2.         Basa Krama

1. Krama Lugu

Basa krama lugu yaiku sarana micara sing kabeh tembunge krama.

Basa krama lugu kanggo micara:

·      Wong sing lewih tuwa marang wong sing lewih enom (tesih kepengin ngormati).

·      Atasan marang bawahane sing lewih tuwa

Tuladha:

·           Ibu ajeng tumbas wos.

·           Bapak, sampeyan ajeng kesah pundi

·           Pak, ngenjang ajeng nedha napa?.

2. Basa Krama Alus

Basa krama alus yaiku sarana micara sing tembung-tembunge kedadeyan saka tembung krama lan krama alus.

Basa krama alus kangge:

·      Anak marang wong tuwane

·      Wong enom marang wong tuwa

·      Kenalan anyar

·      Bawahan marang atasan

·      Wong lagi ndonga 

Tuladha:

·           Nuwun sewu asma panjenengan sinten?

·           Bapak badhe tindak dhateng Solo

·           Ibu sampun sare menapa dereng?