Tembung Camboran
Tembung camboran yaiku tembung loro
utawa luwih kang digandheng dadi siji lan duweni teges anyar. Miturut Sry Satriya Tjatur Wisnu
Sasangka, tembung camboran iku kaperang dadi loro, yaiku (miturut wujude)
1. Camboran utuh yaiku tembung camboran
kang dumadi saka tembung-tembung kang esih wutuh. Tuladhane:
Meja tulis, lemari kaca, iwak ayam,
dhadha menthok, buku gambar, pitik walik,
raja lele (jenis beras), semar mendem (jenis makanan), adol bagus (jual
tampan), tepa slira (timbang rasa), lembah manah (rendah hati), pasrah
bongkokan (menyerah). Edi peni (apik banget), tindak tanduk (solahbawane), lara
lapa( rekasa).enom tuwwa, gedhe cilik, bapa biyung, kaca mata.
2. Camboran tugel yaiku tembung camboran
kang anggone nggabung kanthi nyudha/ngurangi huruf ytawi foneme. Tuladhane:
Panas + atis = panastis
Abot + repot= botrepot
Balung + kulit = lunglit (tulang kulit)
Abang + ijo =bangjo (lampu merah)
Gedhe + bagus = dhegus (besar tampan)
Cendhek + dhuwur = dhekwur (pendhek
tinggi)
Idu + abang = dubang ( ludah pemakan sirih)
Bathuk + klimis = thukmis (hidung
belang)
Siji + loro = jiro
Ibu + cilik = bulik
Gedhe + cilik = dhelik
Bapak + gedhe = pakdhe
Mengko + dhisik = koshik
Manut tegese
camboran uga kaperang dadi loro yaiku:
a.
Tembung
camboran tunggal, yaiku tembung lara sing beda tegese, dikanggo bebarangan,
nanging nuwuhake teges anyar. Tuladhane: nagasari (nama makanan), semar mendhem
(nama makanan), randha royal. Raja lele (nama beras)kuping gajah (nama makanan)
b.
Tembung
camboran wudhar yaiku tembung loro sing beda tegese, dikanggo bebarengan,
nanging tegese tetep. Tuladhane: meja kursi, pager wesi, pager kayu, sawo
mateng, kendhang jaran.
Miturut hubungan
wanda siji lan sijine, tembung camboran bisa dipilah dadi telu, yaiku:
a. Tembung camboran kang nduweni teges
saderajat (kopulatif). Tuladhane: gedhe cilik, tuwa nom, sumbang surung,
sandhang pangan.
b. Tembung camboran kang tembung kapindho
nerangake tembung sapisan (determinative). Tuladhane: jambu kapuk, pelem
gadhung, manuk dara, lsp.
c. Tembung camboran kang tembumng sapisan
nerangake tembung kapindho. Tuladhane: sastra kang parama (linuwih), pandhu
putra (putrane pandhu).
Tidak ada komentar:
Posting Komentar